Παγκόσμια Ημέρα Χορού 2015

Μια μέρα χορού

Ξυπνάω, ξαφνικά, ξύλινος,

είναι πέντε λεπτά πριν τις 10,

σε 20 λεπτά διδάσκω, σαν ξύλα το χειμώνα σηκώνω τα κομμάτια μου, μου λείπει ύπνος, σε 5’ ξεκινάω για το μάθημα σύγχρονου χορού, καθώς γκαζώνω την μηχανή ανάμεσα σε αυτοκίνητα που δεν μπορούν να κρατήσουν τις γραμμές του δρόμου προλαβαίνω να σκεφτώ αν η ασφάλιση ΙΚΑ ενός χορευτή θα αρκεί στην περίπτωση που δεν αποφύγω έναν από όλους αυτούς τους ψηφοφόρους του Ποταμιού που στρίβουν και ανάβουν φλας μετά για να φανούν νομότυποι, πως θα είναι η ζωή μου αν γίνω ανάπηρος, με ποιούς θα χορεύω εγώ που εισήγαγα τον χορό με ανάπηρους; Που θα έχει πάει αυτό το χρυσό στρώμα αυτάρκειας και έπαρσης που διακρίνουν πάνω στο σώμα των χορευτών; Το σώμα μου  πονάει, η μέση καθώς σηκώνει το μόνιμο σακίδιο είχε ανάγκη τον χρόνο που δεν έδωσα για να τεντωθώ το πρωί, και ο σβέρκος σε κάθε αναπήδημα σε φρεάτια της ΕΥΔΑΠ τρώει μεσοσπονδύλιο μέλλον, οι αγράμματοι ιδιώτες εργολάβοι συντήρησης είμαι σίγουρος ότι ψηφίζουν ΧΑΠΑΣΟΚΝΔ και είναι η σωματοποιημένη απόδειξη ότι ο Σύριζα δεν θα αλλάξει τίποτα.

Καθώς προσπαθώ να μακρύνω την σπονδυλική στήλη ξαπλώνοντας πάνω στο τεπόζιτο, σκέφτομαι ότι πρέπει να διδάξω κάτι για να ζεσταθεί και το δικό μου σώμα αλλά πως να το συγχρονίσω με τις ταχύτητες του νεανικού των δεκαπεντάχρονων μαθητών μου. 
10 και 14' φτάνω στο καλλιτεχνικό Γυμνάσιο του Γέρακα.

Όλη η τάξη με περιμένει στην είσοδο του σχολείου, κατσουφιασμένα μου λένε ότι στην πρώτη από τις δυο ώρες που έχουμε μάθημα θα τους πάρει μια άλλη καθηγήτρια, γυμνάστρια, για να κάνουν κάποια πρόβα. Με κοιτάνε σαν να μου ζητάνε να αρνηθώ αλλά ακόμα και την ημέρα χορού ο χορός έπεται των άλλων μαθημάτων, ο καθηγητής χορού είναι υποδεέστερος του γυμναστή και όχι! η λύση δεν είναι η δημιουργία τμήματος χορού στο πανεπιστήμιο, για να συνταξιοδοτηθούν οι ατάλαντες πρώην γυμνάστριες-χορεύτριες που ποντάρισαν σε διδακτορικά στον χορό.

Τουλάχιστον θα τα έχω την δεύτερη ώρα, αλλά όπως κάθε Τρίτη δεν έχουμε αίθουσα. Ναι! κάθε μέρα χορού, κάποιοι κάνουν μάθημα σε μια αίθουσα χορού στρωμένη με λαμινέιτ πάνω σε τσιμέντο, μαζι με την διευθύντρια παρακαλάγαμε πέρυσι την κόρη του εργολάβου να βάλουν πάτωμα, ναι! και οι νεαρές κόρες γουρουνιών είναι γουρούνια και μηρικάζουν χανδπασοκ.

Έχω λοιπόν μια ώρα για να διδάξω την τρίτη γυμνασίου στο προαύλιο, ευτυχώς με ντάλα ήλιο.

Τι να τους κάνω, τι μπορείς να κάνεις σε τέτοιες συνθήκες; Έχουμε ήδη, σε προηγούμενα μαθήματα,  συνδυάσει το μπάσκετ και το χαντμπωλ με την ρυθμολογία, έχουμε ήδη τρέξει σε γεωμετρικά σχήματα από αφηρημένους πίνακες και παραδοσιακά εργόχειρα, έχουμε εξαντλήσει όλες τα φορμαλιστικά ξεζουμίσματα του χώρου.

Τα πλησιάζω, με πλησιάζουν, αισθάνομαι σαν να είμαι έτοιμος να εκραγώ, σαν να έχω να τους μάθω όλο τον κόσμο, τι να τους κάνω από όλο τον κόσμο;

Το ίδιο ερώτημα, η ίδια ευθύνη κάθε μέρα χορού. Εγώ ξύπνησα και ήρθα σε 14 λεπτά, αυτά ξυπνάνε στις εξή μιση και κάνουν και μιάμιση ώρα για να φτάσουν μπροστά μου.

Τα παίρνω μια βόλτα στο σχολείο, τα περνάω μέσα από το γραφείο των καθηγητών, σπάζοντας το εκπαιδευτικό κουτσομπολιό και επιδεικτικά ζητάω να αφήσουν τα πράγματα τους πάνω σε ένα γραφείο. Ναι! με τον χορό απόχτησα κοινωνικό θάρρος που δεν το είχα ούτε στο κλείσιμο στον εαυτό μου ως μαθητής ωδείου, ούτε στην αφ’ υψηλού ματιά ως σπουδαστής κινηματογράφου.

Καταλήγουμε ξανά μπροστά στην είσοδο, στο κέντρο του προαυλίου.

Ζητάω να σταθούν κοντά κοντά και μόνο να κοιτάζουν για αρκετή ώρα ότι υπάρχει στο οπτικό πεδίο μπροστά τους, να διακρίνουν λεπτομέρειες, μετά να κοιτάξουν προς την άλλη πλευρά, και την άλλη, μετά τρέχουμε σε μια σκιά και στο όρθιο αναλύουμε τους μηχανισμούς αντίληψης, συνήθειες και υπερβάσεις, τις λεπτομέρειες που αποκαλύπτουν την ιστορία αυτού που είδαν, τη κορυφή ενός σκουπόξυλου που πηγαίνει πέρα δώθε και δυο σκουρόχρωμα πόδια στον κήπο της δεντροφυτεμένης μεζονέτας, τα μικρά ορθογώνια συρμάτινα ανοίγματα στην εξώπορτα σαν τα ανοίγματα σε κλουβιά κοτόπουλων, αφηρημένα σχήματα, περίεργα, αλληλοεκπλήσσουν τους συμμαθητές τους καθώς λένε τι βλέπουν και οι υπόλοιποι ψάχνουν να βρουν τι είδαν.

Ναι! ο Χορός μπορεί να ξεκινάει και από την απλή παρατήρηση του περιβάλλοντος.

Γυρνάνε στο κέντρο, τώρα αφού κλείσουν τα μάτια, κοιτάνε ξανά αλλά πάντα με κλειστά τα μάτια, λένε τι βλέπουν και ταυτοχρονα το δείχνουν, μετά  ανοίγουν τα μάτια τους για να επιβεβαιώσουν. Γελάνε ενθουσιασμένα και ικανοποιημένα που τις περισσότερες φορές το βρίσκουν.

Ο Χορός μας προστρέχει όταν κάποιες αισθήσεις δεν ικανοποιούνται.

Ξανά στο κέντρο, κοιτάνε, τώρα προτρέπω η όραση να συμπεριλάβει και την φαντασία, φωνάζουν τι βλέπουν, τις μικρές λεπτομέρειες ....... τους λεκέδες στην τέντα απέναντι που μπορεί να είναι από τον Γκοτζίλα που μόλις έστριψε στην γωνία έχοντας στα δόντια του τον θεολόγο.......

Ο Χορός είναι η υπέρβαση της πραγματικότητας.

Κέντρο, αυτή την φορά λένε τι βλέπουν, δείχνουν που είναι και πάνε εκεί και το σωματοποιούν.

Ο Χορός είναι η σωματοποίηση των παρατηρήσεων, αισθήσεων και φαντασίας.

Ξανά στο κέντρο, μην ξεχνάμε ο Χορός ξεκινάει από το κέντρο. Τρεις ομάδες, κάθε ένα παιδί θα δείξει την χειρονομία του στα άλλα της ομάδας και θα την κάνουν όλα μαζί.

Ο Χορός είναι κοινοτική ενέργεια και μοίρασμα εμπειριών.

Θα κάνουν τις χειρονομίες στους συγκεκριμένους χώρους που τις φαντάσθηκαν και θα βρουν τρόπους πως να μετακινηθούν από το ένα σημείο στο άλλο.

Ο Χορός είναι μετακίνηση, η ριζοσπαστική ιδέα των 60’ς της ακινησίας έχει ταυτιστεί πλέον με την ακινησία των σωμάτων στην τηλεοπτική οθόνη και το σώμα τρώγεται με τον εαυτό του. Όχι! δεν με ενδιαφέρει αυτός ο χορός, αυτές τις ημέρες χορού!.

Μετά από μια ώρα μέρας χορού, καταλήγουμε όλες οι ομάδες να χορεύουν, μετασχηματίζοντας το περιβάλλον, ταυτόχρονα αντιμετωπίζοντας τις πιθανότητες σχέσεων που θα δημιουργηθούν ανάμεσα τους.

Ο Χορός είναι σωματικές σχέσεις εμπειριών και φαντασίας που αλληλο-τροφοδοτούνται.

Κάθε μέρα χορού κοιτάζω τους μαθητές μου και βγαίνει ήλιος στο στήθος μου, πελεκάνοι κάνουν κουτσό πάνω από σώματα σαν πεταμένες τσίχλες τα οποία προσπαθώντας να τις βγάλουν από την πατούσα τους γίνονται θύτες σε σκηνή μαθητικού μπουλινγκ, δύο ομάδες η μια τραυματισμένοι πάνω σε παγκάκια διπλα στην άλλη με  ζόμπι που κάνουν πάρτι, αφού βρέθηκαν τυχαία κοντά χωρίζονται, οι τραυματίες μετατρέπονται σε χτυπημένα πουλιά ενώ τα ζόμπι απομακρύνονται σαν μοντέλα σε πασαρέλα και ανάμεσα από όλους περνάνε κυνηγημένες φοβισμένες φράουλες! αυτά ειδαν και χόρεψαν τα παιδιά .......

μια μέρα χορού.

Το απόγευμα είμαι σε μια συνάντηση του υπουργείου παιδείας για τον σχεδιασμό του οδηγού σπουδών καλλιτεχνικών μαθημάτων, ακούω λέξεις όπως στόχοι τριμήνου κλπ. Αναρωτιέμαι το σημερινό μάθημα πως θα μπορούσε να μπει στα αυτόματα κουτάκια των υπουργείων. Αναρωτιέμαι πως θα καταγράψω ότι την έρευνα στον

χορό σε σχέση με την όραση την έμαθα από την Liza Nelson, αλλά αυτό δεν υπάρχει σε καμιά βιβλιογραφική αναφορά.

Την μέρα χορού εκατομμύρια ανακαλύψεις περνάνε αχαρτογράφητες στα σώματα εκατομμυρίων ανθρώπων.

Την μέρα χορού, πολλοί προσπαθούν να τον κατηγοριοποιήσουν, «τι χορό κάνεις;» « ο Μίχος κάνει contact » και ο χορός ξεφεύγει σαν τα πληγωμένα σκυλιά που είδε ο 15χρονος Ορφέας και με μια στάση που θύμιζε Γκράχαμ σέρνονταν στο προαύλιο το πρωί.

Στο διάλειμμα της συνάντησης κάποιος καθηγητής εικαστικών μας συμβουλεύει με αφ’ υψηλού οίκτο «εσείς του χορού δεν έχετε διαβάθμιση, πρέπει κάτι να κάνετε επιτέλους», ναι ρε το ξέρουμε αλλά δεν θέλουμε πανεπιστήμιο χορού, δεν θέλουμε να μπούμε στα αλισβερίσια της πανεπιστημιακής κυψέλης, θέλουμε την αυτονομία μας, ο χορός είναι η μόνη τέχνη που ακόμα οι μαθητές με αποκαλούν «Δάσκαλε».

Την μέρα χορού, παίρνω χαρά και με πληρώνουν και από πάνω, 6 ευρώ την ώρα, και το υπουργείο δεν ξέρει ότι θα το έκανα και τσάμπα.

Γιατί το κάνω;;

Διότι το να διδάσκω χορό στο γυμνάσιο είναι η τελευταία μου ευκαιρία να αλλάξω την κοινωνία!!! (ξέρω πως ακούγεται), να διατρυπήσω την κόρα της εκπαίδευσης του χορού, αυτή την κόρα αυταρέσκειας, επίδειξης, α-νόητης εκλέπτυνσης με τα οποία ταυτίζεται  ο Χορός. Πρώτα, δοκίμασα στις ανώτερες σχολές, αλλά είδα τους μαθητές μου να γίνονται κομφορμιστές, μετά δοκίμασα σε δυο πανεπιστήμια και τους είδα να χάνονται σε βιβλιογραφίες και την έλλειψη χειροπρακτικότητας, οπότε σκέφτηκα να τους προλάβω πριν τους ορθομετρήσει το σύστημα. Οι μαθητές μου κάποια μέρα που θα εισαχθούν να κάνουν επαγγελματικό χορό, ωωω πόσα θα ξέρουν.

Και μετά;

(Ομολογία

Εδώ και λίγα χρόνια όταν έρχονται γονείς παιδιών και μου λένε υπερήφανοι για την ανεκτικότητα τους ότι θα αφήσουν το παιδί τους να κάνει ότι θέλει, δηλαδή χορό, είμαι εγώ που τους λέω μισοαστεια μισοσοβαρά, όχι! τώρα να σκεφτούν τη Δουλειά, χορό κάνουν όποτε θέλουν. Ναι, το λέω κάθε μέρα χορού, εγώ ένας καθηγητής χορού, λυγίζοντας την χαρά μου στο ζύγι όπου από την μια βάζω την γενναιοδωρία των τρομοκρατημένων φραουλών και από την άλλη την ηλιθιότητα που συναντάμε στον χορό, ας πούμε στο Κακογιάννη, όπου προχτές η σύζυγος του Ταξιάρχη Βασιλάκου ο οποίος ήρθε από το Παρίσι για να χορέψει υποχρεώθηκε να πληρώσει εισιτήριο και η ταξιθέτρια έκανε παρατήρηση στο παιδί του που φώναξε «ο μπαμπάς» όταν τον είδε στην σκηνή). Ποιός είπε ότι δεν συναντάμε ηλιθιότητα, σκληρότητα, αδιαφορία, κοντόφθαλμη συμφεροντολογία κάθε μερα χορού;

Τέτοιες μέρες χορού κάποιοι ακόμα ονειρεύονται να χορέψουν σε μεγάλα θέατρα, που δεν θα τα γεμίσουν αλλά θα ικανοποιήσουν τα ανακλαστικά καλλιτεχνικής και κοινωνικής ομαλότητας.

γιατί; Γιατί όχι στο Εμπρός; Σήμερα, μέρα του χορού πάμε να κάνουμε κατάληψη στην κατάληψη του Εμπρός;

Οι μαύρες σκέψεις κάθε μέρα χορού καταλήγουν να βαραίνει το χέρι μου στην λάθος στροφή στον Σταυρό Αγ. Παρασκευής (γαμημένοι εργολάβοι δρόμων και αιθουσών χορού) αλλά ευτυχώς το σηκώνουν όλοι μαζι οι μικροί μαθητές μου και επανέρχεται, θέλω να ζήσω. Την ημέρα χορού, δεν ξέρω αν οι μαθητές υποψιάζονται πόσο με κρατάνε για να μην λυγίσω προς το λάθος ζωής.

Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα του Χορού, θα την γιορτάσω, στο μάθημα Contact Improvisation με τους μαθητές και μαθήτριές μου. Απόψε θα χορέψουμε σας τους Αvengers, θα τρέξουμε, θα εκσφενδονιστούμε, θα διαπεράσουμε, θα σηκώσουμε πέρα από τις δυνάμεις μας, θα πέσουμε και θα σηκωθούμε αλώβητοι, χωρίς τα εφέ σε υπολογιστή ενός καθισμένου σε καρέκλα αποφοίτου εικαστικών, υπό τις οδηγίες ενός αποφοίτου κινηματογράφου, με μουσική ενός απόφοιτου μουσικής τεχνολογίας. Εμείς όπως κάθε μέρα χορού είμαστε τα σώματα μας και πραγματοποιούμε όλα αυτά που οι άλλοι μόνο φαντάζονται.